|
Elektrik Çarpmalarında İlkyardım
Hazırlayan: Sayın Dr. Süleyman ARI,
Bursa Sağlık Müdürlüğü Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürü
Elektrik tellerine temas halinde yerde yatarken bulunan kişide, elektrik çarpması düşünülmelidir. Bazen kazazede bayılmadan önce kablodan ayrılmayı başarmış olabilir. Yapılması gereken ilkyardım 3 aşamaya ayrılabilir:
1 - Ortamın güvenli hale getirilmesi:
Olay yerine ilk gelen kişiler için öncelik, daha fazla kişinin akım ile temas etmesine engel olacak tedbirleri alarak çevre güvenliğini sağlamak olmalıdır. Daha sonra ise şalterden veya sigortadan elektrik akımı kesilmeli, bu yapılamıyorsa elektrik kaynağı ile kazazedenin teması iletken olmayan (yalıtkan) bir cisim kullanılarak kesilmelidir.
Örneğin; tahta bir kutu, plastik veya dokuma pas-pas, telefon rehberi veya kalın bir gazete yığını gibi kuru, yalıtkan nesneler üzerinde durarak yer ile temas etmeden bir süpürge, tahta sandalye veya tabureyle, kazazedenin elektrikle temas halindeki uzvunu elektrik kaynağı olan nesneden veya duruma göre, kaynağı kazazededen ayırmaya çalışılmalıdır. Ya da kazazede, ayaklarına veya kollarının altından gövdesine dolanacak bir ip yardımıyla, hiç temasta bulunmadan çekerek elektrik akımından uzaklaştırılabilir. Mutlak mecburiyet halinde ise kazazede kuru ve bol elbisesinden tutulup çekilerek uzaklaştırılabilir. Ancak bu son bir çare olarak yapılmalıdır.
Elektrik akımının kesilmiş olduğundan mutlak emin olunmadan kazazedenin vücuduna temas edilmemeli ve iletken zemine veya malzemeye basılmamalıdır.
Kesinlikle nemli ve ıslak cisimler veya metalik bir aletle elektrik kaynağını uzaklaştırmaya çalışmamalıdır.
Akım kesilmeden kazazedenin ve akımın bulunduğu bölgeye yaklaşılmamalıdır. Bu konuda TEDAŞ yada İtfaiye yetkililerinden yardım istenmelidir.
Yüksek voltaj nedeniyle meydana gelen kazalarda ise mutlaka akım kesilmelidir. Resmi yetkililerden elektrik akımının kesildiğini ve gerekiyorsa, izole edildiğini öğrenmeden kazazedeye yaklaşılmamalıdır.
En az 18-20 metrelik bir güvenlik mesafesi aşılmamalı ve çevredekiler de yaklaştırılmamalıdır. Bu husus, özellikle tren ve tramvay elektrik hatlarındaki hasarlarda hayati önem taşır.
•Yaralanmalar için Acil yardım (112)
•Elektrik akımının kesilmesi için Elektrik Arıza (186)
•Kurtarma yapılması gerekiyorsa İtfaiye (110) servisleri aranmalıdır.
2 - Kazazedenin hayati fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve kalp-solunumun yeniden canlandırılması:
Akımından uzaklaştırılmış kazazedenin öncelikle bilinç durumu değerlendirilir, vücudunu sıkan kemer, kravat vb çıkarılır veya gevşetilir.
Bilinç kapalı ise ağız içi kontrol edilir. Kazazedenin ağzında takma diş, yabancı cisim varsa çıkarılmalıdır.
Daha sonra solunumu kontrol edilip, durmuş ise derhal suni solunuma başlanmalıdır, ardından dolaşım kontrolü yapılmalıdır, kalp durmuş ise en kısa sürede dış kalp masajına başlanmalıdır (NOT: Bu müdahalelerin uygulamalı ilkyardım eğitimi almamış kişiler tarafından yapılması sakıncalıdır).
Temel yaşam desteği; solunum ve dolaşım tekrar başlayıncaya, sağlık görevlileri gelinceye veya yorgunluktan tükeninceye kadar devam ettirilmelidir.
Solunum ve dolaşımı var şuuru kapalı ise sabit yan yatış pozisyonu verilmelidir.
3 - Elektrik yanıkları ve düşmelere bağlı yaralanmalarda yapılacak ilkyardım:
Muhtemel bir kafa veya boyun yaralanması varsa, omuriliğin korunması için hastanın hareket ettirilmemesi için azami gayret gösterilmelidir.
Daha ileri bir yaralanmayı önlemek için hastanın yanan giysisi, ayakkabıları ve kemeri çıkartılmalıdır.
•Vücuduna yapışmış durumda bulunan giysiler çıkartılmamalıdır
•Yanık bölgesinde bilezik, künye, yüzük varsa kesilerek çıkarılmalıdır
•Yanık üzerine yoğurt, salça, diş macunu sürülmemelidir
•Hastayı zaman kaybetmeden hastaneye götürülmelidir
•Yanık yerine asla yağ, krem, diş macunu, kolonya, pudra gibi maddeler uygulanmamalıdır
•Temiz bir sargı beziyle yanık yerinin üstü tam olarak kapatılmalıdır
Kaynak: http://www.bsm.gov.tr
|
